Indice
1. Eraso
Motak
2. Poloniako Inbasioa
3. Neguko Erruzo-Finlandiar
Guda
4. Danimarka Eta Norbegiaren
Okupazioa
5. Herbeheretako Guda
6. Inglaterrako Batalla
7. Barbarroja Operazioa
1939. urteko irailaren 1-an, alemaniarrek polonian sartu
ziren abisurik eman gabe. Alemaniarren estrategia oso
ona zen: Ipar eta hegoaldetik aldi berean erdietsi zituen.
Bigarren mundu gerran, modan jarri zen guda azkarra edo
"blitzkrieg". Polonian guda mota hau eman zen eta guda mota honek
hiru oinarri zituen:
1-) Blindatuek autonomoak izan behar ziren beren borroketan,
infanteriaren mendean ez egoteko.
Lehenik Panzer(blindatu alemaniarrak) dibisioak lurraldetan
sartzen ziren, gero infanteria sartuko zen eta azkenik
artilleria. Hauek guztiak, Luftwaffez(abiazio alemana) lagunduak
izango ziren.
2-) Artilleria ezin zen borroka gunera garaiz eraman eta
horregatik Luftwaffek paper garrantzitsua dauka. Honek gehienetan
egiten zuena zen: etsaieen komunikazioak nahastu eta etsaieen
gizonezkoen marrak apurtu.
3-) Eraso azkar bat("blitzkrieg") erabakiak azkar artzea eta
batzutan inprebisatzea behar du eta horretarako, ejertzitoko
maila handia duten agintariak egotea beharrezkoa da.
Baina eraso mota hau ez zen erabiltzen zen bakarra. Frantziako
Maginot marra garaitzeko "desgasteko guda" eman zen. Guda hau,
gutxinaka etsaiak garaitzeko da, gutxinaka mina eginez. Guda mota
honetan hegazkinak ez dute parte asko hartzen. Guda mota hau,
ejertzitoak parekatuak daudenean ematen da edota garaitzeko zaila
den marra bat dagoenean.
Beste eraso mota bat abiaziozkoa da. Honek eskaintzen duena
azkartasuna eta baja gutxi dira. Hori ez da beti ematen zeren
batzuetan etsaia abiazio ona dauka.
Beste eraso mota bat lehorreratzekoa zen. Eraso mota hau ona zen
irletarako edo etsaiak ez zuenean espero itsasotik erasotzea.
Argazki honetan ikus dezakegu Normandiako
lehorreratzea.
1939-ko irailaren 1-an, Alemaniar ejertzitoa Polonia
inbaditu zuen lehenik abisurik eman gabe. Ejertzito poloniarra,
alemaniarren erasoa babesteko indarra zeukala uste zuen eta
alemania,
Frantzia eta Britania Handia berdina uste zuten.
Hasieran, Polonia, zaldieriaren bidez, blindatu alemaniarrei
arazo batzuk sortu zizkion, baina geroago, Luftwaffek arazo
horiek konponfu zituen. Irailaren 14-an, Poloniako hiriburua,
Vartsovia, inbaditua izan zen eta Hitlerrek 4 egunetan zehar
bonbardeatu zuen Vartsovia.
Irailaren 17-an, Sovietar Batasuna Poloniako ekialdearen zati bat
hartu zuen. 27-an Polonia errenditu zen eta 28-an, Hitler eta
Stalineren arteko akordioa osatu zen eta Alemaniak, Lituania eman
zion Sovietar Batasunari, lurralde banaketa bukaturik.
Poloniako Operazio Miliotarren Emaitzak
Wehrmach(ejertzito alemaniarra) 477.000 preso egin zituen eta
ejertzito gorria(Sovietar ejertzitoa) 217.000 preso.
Wehrmach: 10.572 hildako, 30.322 zauritu eta 3.409
desagertu.
3. Neguko Erruzo-Finlandiar
Guda
Soviertar Batasuneko ejertzitua alemaniarrek eraso bat
egiteari beldur ziren. Errusiarrek, eraso hau finlandiatik egingo
zela uste zuten. Horregatik hasi zen guda hau. Guda hau 1939-ko
azaroaren 30-an hasi eta 1940-ko martxoaaren 12 harte iraun
zuen.
Sobietar Batasuna 1939-ko azaroaren 30-an eraso egin zuen
Finlandia. Sobietar Batasuneko aireko indarrek Holsinki erasotu
zuten, baita portu garrantzitsuenak. Ondoren, ejertzito
gorria(sobietar batasuna) estatuan zehar sartu zen. Finlandiarren
general nagusia Carl Gustaf Emil von Mannerheim zen eta honek 5
frontetan defendituko zen. General hau, defentsa, marra moduan
planteatu zuen eta "Linea Mannerheim" sortu zuen. Lehenik, 4
fronte sobietarrak Mannerheim marra erasotu zuten, baina
sobietarrak galtzen atera ziren. Hau zela eta, sobietarren aginte
nagusia aldatu zuten eta Timoshenko izendatu zuten
burua. Honek dena aldatu zuen eta 300.000 lagun eraman
zituen Mannerheim marrara. Ondoren, marra honetan izan ziren
borroka gogorren ondorioz, "desgasteko" guda hasi zen, pertsona
asko hildaz. 1940-ko martxoaren 12-an borroka gelditu zen.
Behan dagoen hau zen Timoshenko.
Neguko Erruzo-Finlandiar Gudaren Emaitza
Guda honen ondorioz ejertzito gorria 273.000 gizon galdu zituen,
1.600 blindatu eta 684 hegazkin. Finlandiarrek 24.923 pertsona
galdu zituen.
Lurraldeak honela gelditu ziren banaturik: Sobietarrek 41.888 km2
lortu zituen finlandiarren lurretatik.
4. Danimarka Eta Norbegiaren
Okupazioa
1939-ko abenduaren 30-an, Reader(alemaniarren marinaren
kargu altuena) Vidkun Quislingekin elkarrizketa bat izan zuen.
Diktadore norbegiarra, ingelesek bere herrian lehorreratze bat
egiteko asmoa zutela esan zion Readeri. Orduan, norbegiarrak
laguntza emateko esan zion Readeri eta honek Hitlerrekin hitzegin
eta gero, laguntza eman zion.
1940-ko otsailaren 16-an, itsasontzi ingeles batek fragata
alemaniar bat erasotu zuen eta hori, Hitlerri ez zitzaion
gustatu. Honek, horain arte zituen dudak
alde batera utzi eta operazioarekin jarraitu zuen, bere gizonak
norbegiara bidaliz.
Apirilaren 8-an, ingeles eta frantsesak beraien flota bildu zuten
alemaniarren 5 frenteei erasotzeko. Narviken bildu ziren eta hiri
hau oso garrantzitsua izan zen operazio honetan. Apirilaren 9-an,
hiru ejertzitoko itsasontziak prest zeuden. Egun horretako
goizeko 3-tan hasi ziren eraso nagusiak.
Oslon zeuden norbegiarrak ez ziren naziak eta beraz, ingelesekin
zeuden, hiriburua defenditzen. Alemaniarrek Oslo bereganatu nahi
zuten, bertan bere gobernua jartzeko. Apirilaren 8-ko gauean hasi
zen Oslori erasoa. Alemaniarren erasoa ez zen ona izan. Ala ere,
bazeuden brigada asko norbegian banaturik eta hoiekin bukatzeko,
ingelesak brigada bat eraman zuen. Geroago, brigada hau
berrindatu zen frantses batzuekin. Alemaniarrek 400 soldadu
lehorreratu zituzten brigada honi aurre hartzeko. Luftwaffek ere
parte hartu zuen hauek erasotzen. Azkenean, errefuertzoko brigada
hori erretitatu zen. Aliatuak etsitak zeuden. Beraien azken
aukera Narviken zegoen.
Egun batzuetan zehar, alemaniarren oinezko dibisio batzuk
Narvikeruntz joan ziren laguntza bezala. Ingelesek ere, beren
laguntzak eraman zituzten Narviken lehorreratze bat egin eta
portu hau bereganatzeko asmoekin. Beraien azken aukera zenez,
gizon asko eraman zituen, ohore asko jokuan zegoelako. Azkenean,
Ingeles eta naziak ez ziren norbegiarrak galtzaile atera
ziren.
Hau gertatzen zen bitartean, Dinamarkan ere erasoak zeuden.
Alemaniarrek Danimarkan lehorreratu ziren eta apirilaren 9-an
Kopenage hartu zuten. Danimarkako ejertzito reala arazo gutxi
eman zizkion alemaniarrei. Azkenean Danimarka alemaniarrena
bihurtu zen.
Guda heu, alemaniarren estrategiarako oso garrantzitsua
zen. Alemaniarrek frantzian sartu nahi zuten, baita herbehe
Retan era. Herbeherak bereganatu eta gero, errezago izango zen
Frantzian sartzea, Ardenas basotik. Alemaniarren estrategia hau
zen: Luxemburgora bere ejertzitoa eramatea, luxemburgotik Belgika
erasotzeko. Ondoren Honlanda hartuko zuen menpe. Gainera, aipatu
ditudan herri guztiak, momentu hori harte, neutralak ziren.
Belgika Ardenas basotik erasotuko zuten, belgiarrek ez zutelako
espero hortik erasotzea. Ardenasetik erasotzea gauza txar batzuk
zituen. Baso bat zen eta beraz, zaldiediera(blindatuak) ezin
zuten pasa eta hauen papera hegazkinak beteko zuten. Ondoren,
Belgika beraiena zenean, Frantzia erasotuko zuten
Ardenasetik.
Maginot marra: Marra hau, finlandiarren Mannerheim
marraren antzekoa zen. Fortifikazio hau, mina alambre, hesi eta
infanteriarekin babestua zegoen.
Ardenas basoa: Baso hau, Belgika, Luxenburgo eta Frantziaren
artean dago eta leku estrategiko garrantzitsua izan
zen.
Hau da Frantzia, Belgika eta Holandako mapa bat, eta
Ardenas basoa ikusten da.
1940-ko maiatzaren 10-an hasi ziren erasoak. Egun berean,
Herbehera guztiak bereganatu zituen. Holandesen ejertzitua 14-an
amore eman zuen.
1939-ko urriatik 1940-ko maiatza harte, alemaniarrek eta
frantsesek bere lekuetan egon ziren geldirik erasorik egin gabe.
Eraso bakar eta ahul batzuk egon ziren, baina gutxi
batzuk.
Argazki honetan ikusten dira ingelesak parisera
bidalitako tropak.
Eraso gabeko bederatzi hilabete hauei txiste guda esaten zaie.
Alemaniarren eta frantsesen asmoak hauek ziren:
-Frantsesek, maginot marran sinisten zuten eta bertan itsaron
zuten eraso alemaniar bati, nohizbenka patrulla berriak
bidaliz.
-Alemaniarrek, Maginot marrari eraso egin nahi zioten eta
inguruko tropak indatu zituzten denbora luzeetan. Huen asmoa,
lehendik beraienak ziren Belgika eta Luxenburgo herrietatik
erasotzea zen, Ardenas basotik ahin zuzen ere.
Eguraldia zela eta, alemaniarrek erasoa behin eta
berriro atzeratzen zuten. Alfred von Schlieffen plan bat egin
zuen frantsesei mendebaldetik erasotzeko. Plan hau ondo joan zen
eta alemaniarrek, pixkanakako gudari ekin zioten. Alemaniarrek
beste estrategia bati ekin zioten. Maginot marra ezin zuten
erasotu, bertan frantses asko zeudelako. Ardenas basotik ezin
zuten erasotu, blindatuak ezin zurelako pasa. Horren ondorioz,
beraienak ziren Belgika eta Holandatik erasoari ekin zuten.
1940-ko urtarrilaren 10-an, luftwaffeko hegazkin bat Belgikan
lurreratu zen. Hegazkin hori , alemaniarren planak zeuzkan eta
aliatuek harrapatu zuten. Hori eta guztiz, alemaniarren
estrategia es zen aldatu.
1940-ko otsailaren 17-an, Manstein mariskala Hitlerrekin bildu
zen, Manstein zeukan estrategia ondo esplikatzeko.
Hitler oso interesatua zegoen Manstein planan eta honek
hitzez-hitz esplikatu zion plana. Otsailaren 20-an, Hitler planen
ordena aldatu zuen. Ingeles eta frantsesek, alemaniarren
estrategia zekiten eta horrek arriskua zekartzan.
Hemen ikusten da Manstein mariskalaren argazki
bat.
Argazki honetan panzer alemaniar bat frantziara pasatzen
ikusten da.
Hemen ikusten da Hitler general nagusia Eifel dorrearen
aurrean.
1940-ko abuztuaren 13-an hasi zen Britania Handiko
suntsidura. Irailaren 6-an Liverpool bonbardeatu zuten. Irailaren
6-tik hasita 1941. Urtek harte Britania Handiko kapitala
bonbardeatu zuten eta 7000 tona bonba bota zituzten.
Hau da inglaterrako batallan parte hartu zuen itsasontzi
bat.
Haek dira garai horretako hegazkin tipikoa.
Britania Handiko beste hiri batzuk ere bonbardeatu zituzten.
Lorenten hiria 14 eta 15 egunetan sustsitu zuten.
Alemaniarrek lehorreratze bat egin nahi zuten, leon marino
deiturikoa. Frantzia, Belgika etab.-ko portuetan txalupak
prestatu ziren Britania Handian lehorreratze bat egiteko. Txalupa
eta itsasontzi hauek ez zeuden egoera onean eta taillerretatik
pasa izan behar ziren.
Reader almirantea Hitlerrekin hitzegin zuen txalupen egoera
planteatzeko.
Hau da Erchi Raeder, kriegsmarineko(alemanen
itsasontziak) generala.
Hitlerrek zera esan zuen elkarrizketa horretan bere planei
buruz:
-Airean, alemaniar hegazkinak botere absolutua izan behar zuten,
ingelesen hegazkinei erasotuz.
-Hegazkinak gizonak erasotu behar zuten, lehorreratzea egiteko
momentuan inor ez molestatzeko.
-Beraien txalupa,itsasontzi eta bestelakoak ondo prestatu behar
zituzten erasorako.
Alemaniarrek 40 dibisio lehorreratu nahi zituen(200.000 gizon)
eta horretarako Readerek nahi zuena Royal Air Force(ingelesen
hegazkinak)suntsitua egotea zen.Operazio guzti hau, leon marino
operazioa, ondo atera zen eta ondoren, Britania Handiko batalla
hasi zen. Batalla honetan, R.A.F-k( Royal Air Forces) 500 pilotu
galdu zituen eta 500 zauritu ere bai. 915 hegazkin suntsitu
zituzten alemaniarrak, baina horain arte garaiezina zen Luftwaffe
garaitua izan zen, bera 1733 hegazkin galdu zituelako.
1941. urtean alemania erasoetatik garaile atera zen leku
hauetan: Afrika, Balkanak eta aireko gudetan ere. Hala eta guztiz
ere, alemaniarrek arazo larriak zituzten:
– Beraienak ziren herri batzuk erreakzionatzen hasi ziren. Herri
hauek eraso batzuk egiten hasi ziren eta nahiz eta hauek
garrantzitsuak ez izan, arazoak sortzen zituzten.
Estatu Batuak ez ziren neutralak. Hau arazo bat zen zeren Estatu
Batuak, beraien ejertzituekin laguntza ematen zien eta Estatu
Batuak ejertzito boteretsua zeukaten.
Hemen ikusten da soldadu alemaniar bat M-34 armarekin
barbarroja operazioan parte hartzen.
1940-ko abenduan, alemaniarren fulher bat plan bat sinatu zuen,
Barbarroja izeneko operazioa plan horren barruan
zegoelarik.
Hauek ziren Barbarroja operazioan parte hartu zuten
generalak.
Operazio honen helburu nagusia Errusia inbaditzea zen. Hori
egiteko, eraso azkar bat egin behar zuten, blitzkrieg. Plan
horren helburuen artean, Errusia hilabete batean inbaditzea
zegoen. Hitler, Errusiaren errekurtso naturalak nahi zituen.
Hitler, bere diktadura Errusian ezartzea nahi zuen eta boltxebike
talde erreboluzionarioarekin bukatu.
Operazio horretako indar banaketqa hau zen:
-Wehrmach 125 dibisio infanteriakoak, 75 blindatuenak eta
hegazkin asko zituen.
-Sobietarrak 211 dibisio infanteriakoak eta 10.000 blindatu
zituzten, alemaniarren hirukoitza.
Alemaniarrek, orokorturiko Sobietarren indarren balorazio oso
txarra egin zuen. Alemaniarrek zituzten informazio iturriak
erruso-finlandiarren guda zen eta nola errusiarrek guda horretan
material txarra zuten, alemaniarrek uste zuten horain ere
material txarra zutela.
1941. urteko ekainean hasten dira erasoak errusiako puntu
estrategikoetan. Alemaniarrek hiri garrantzitsuetan sartu nahi
zuten Mosku hiriburura iristeko.
Irailaren 26-an, alemaniarrek Ukrania konkistatu zuten eta
Moskutik 100km-ra jarri ziren. Hurrengo egunetan egindako
eguraldia eta generalki errusiar klima erangindako nekea zela
eta, alemaniarrek ezin izan zuten beraien espansioarekin
jarraitu. Beraien jarraipena gutxinaka egiten zuten eta nekea
zela eta, Moskutik 22km-ra gelditu ziren. Operazioa burutzeko
epea bukatu zitzaien eta beraz, operazioa ez zen exituarekin
egin. Hori zela eta, Hitlerrek, bere buruzagi guztiak boteretik
kendu zituen eta bera jarri zen operazioen buru.
Argazki honetan azaltzen den hau, Adolf Hitler
alemaniarra zen.
Hau zen Barbarroja operazioan garrantzi berezia izan
zuen 7.panzer dibisioaren blindatu bat.
Lehenengo eraso hori eta gero, ejertzitoa nekatua zegoen eta
negua zela eta jende pilla bat hil zen. Alemaniarrek negua
pasatzen utzi zuten ia erasorik egin gabe eta bere jendetza
gaizki edo hilda zegoelarik.Ondoren bigarren erasoari ekin
zion(1942-ko maiatzatik 1943-ko otsaila harte)
Hitlerrek bere tropak material onarekin jarri zituen, baina
pertxonak hotzagatik hari ziren hiltzen eta psikologikoki gaizki
zeuden. Moskura iristeko nahi horretan, herri garrantzitsuetan
guda garrantzutsuak egon ziren: Sebastopol, Jarkov eta oso
garrantzitsua izan zen Stalingrado:
Bataila oso garrantzitsua izan zen. Stalingradoko herrian gertau
zen . Guda hau Errusiako eta Alemaniako tropen hartean gertatu
zen.
1942. abuztuaren 8-an hasi zen guda, Hitlerrek bertako
petrolioa nahi zuelako.
Alemaniarrek Don ibaia pasa zuten aurrera . Tropa hauek von
Paulus generalak agintzen zituen. Geroago Stalingradora sartu
ziren, Errusiarren defentsak gaindituz. Alemaniarrek,
klimarengatik jendetza asko galdu zuen eta horregatik ezin izan
zuen operazio hau ondo bukatu. 
Jendea, klimaren faktoreari "general invierno"
esaten dio. Hau izan zen alemaniarrek galdutako lehen batalla
garrantzitsua.
Stalingradoko guda.
Argazki honetan ikusten dira alemaniar batzuk Stalingradon
sartzen.
Autor:
Alberto Garmendia